“Hana sira mahārāja Duçwanta ngaran ira, pṛthiwyaḥsâ-garantâyâḥ. Sira ta kumawaçâkén prthiwîmaṇḍala maka- hîngan catus samudra, tâtan hana wwang magawe hala sa- lawas nirân siniwi, kewala dharma ginawayakênya, tumiru kadharmeṣṭan sang nâtha nityakâla. Lumâmpah ta sirâburu- buru, ry alas nikang Himawânpâda, nânâwidha mrga ulih nirâburu. Kalunghâ-lunghâ ta laku nira. Amangguh to sira patapan, atyanta râmya nikà de ning sarwa kusuma, ngunî ngúnîkang sarwaphala, inuparêngga ring nadi çuci nirmala, sutîrtha wenya mahêning, têkwan ikang sarwamṛga hanerikâ makâdi singha mwang wyàghra, kadi silih-asih, katûsan de kopaçaman sang wiku siddhimantra, ikang sarwakrûra tan wênang krûra. Maçabda pwekang manuk. Puṇyaswâdhyâyasamghustâṁ wânararkṣaniṣewitâṁ. Ndan padudwan warna nikang wânararkṣa, kadi swabhâwa ning angunyakên wedamantra, mangkana pwa çabdanya. Kaçcaryan ta manah sang prabhu rumêngö çabda ning manuk. Tumama ta sire ḍalêm âçrama, mahyun wruhe sang tapa sira. Kunang wadwa nira kabeh kinon anghera ring ka- dohan, sugyan durbalâ ng patapan denya. Saḍatêng nire jêro âçrama, tan hana sira mpu tàpasa, asêpi tang âçrama. Malung-guh ta sireng panti. Tuminghal ta sireng bhûmyâgâra. Anon ta sire strî paripùrneng hayu, kadi widyádharí manurun aswâgata, maweh pâdyârghâcâhayîya ri haji, sumambrame tamuy, apan swabhâwa ning tapatapi, sarjawâmbêknya ring atithi. Mojar ta sang prabhu: “Ndak atakwan ta ri kita tâpini, syapa ngaran ira mpu sang tamolah ikang patapan ngke, mwang ndi paran iran ma- tang yan asépíkang âçrama?” Sumahur sang tâpikanyâ: “Sâjñâ haji, hantuka parameç wara atañe ratâpí sang ahulun, kṣantabyâkna, sira bhagawân Kanwa ngaran ira mpu sang tamolah ikeng patapan, ndan mijil sira ngûni amet samidhâbhiprâya nira. Yaya têkâ nireng samuhûrta. Angantya ta pâduka çri mahârâja”. An-mangkana ling sang kanyâ, mogha ta mahârâja katêkân râga, kadi hiniris ta nâla ni hati nira, rumaras kêna kâmaçara tumon i rûpa sang tâpi. Muwah ta sira mojar:
“Kṣamakna nghulun ibu sang ahayu! Mangrêngö nghulun i bhagawân kaṇwa, brahmacâri rakwa sira tan kêneng stri. Yapwan kita tamolah ri sira, aparan tânggêhta de nira, tasyasih tâwarah duga-duga kami denta”. Mangkana ling sang prabhu. Sumahur sang tâpi sira :“Sâjñâ haji, bapa sira de ni nghulun, mârga nirân pinakaba-pa nihan: “Hana sira brâhmaņa tamuy. Sira ta takwananeng janmot- patti ni nghulun”. Tinakwanan ta sang brâhmana tamuy de mahârája Duç- wanta. Mawarah ta sira mpu: “Hana sira ratu, mahârája Wiçwâmitra ngaran ira. Sirâmâryâkên kaprabhun ira, kape- ngin kamahâtmyân bhagawan Waṣiṣṭha. Magawe ta sira tapa kaparnah wetan tan madoh dahat sake ngke. Ndan nirâhâra ta sira, tan pamangan tan nginum wwe, çumakti çarîra nira sira. Malawas pwa sirâgawe tapa, sandeha ta buddhi hyang Indra mawêdi kadöha ri kendran ira. Hana ta widyâdharî sang Menakâ ngaran ira, pinakaratna ning Apsari. Ya ta inujaran sira de hyang Indra: “Tâsyasih tânaku sang Menakâ. Nâhan sang wiku magawe tapa, sang Wiçwâmitra ngaranya. Ya ta wighnani denta, maka- phala wurunga ning tapanya”. Sumahur ikang widyádharî: “Sâjñâ hyang mami, mangêt pinakanghulun ing kamahâtmyân ira, sang manghanâkén tapa. Kopanaçcawai. Göng krodha sarikâ, têkwan huwus sidhi mantra, wênang gumêsȇngana tribhuwana. Awêdi ta nghulun katêkâna çâpa de nira. Kunang yan hana mârga ni nghulun kawruhana yan pagawe wighna ni tapa nira, ya ta pâjara hyang mami, rapwan tulusâhayu lampah ni nghulun”. Mojar bhaṭara Indra, ling nira: “Haywa kita sangçaya sang Menakâ. Sang hyang Bâyu sahâyanta, mêlêki gandha ni wastranta ri kâlantânglîlâ ri harêp sang Wiçwamitra. Sang hyang Kâma tumihangakna hrû nira, amanaha ri twas sang tapa. Nihan ta sarâga mahyune kita. Yaya kawighnâna tapanya denta”.
Mangkana ling sang hyang Indra. Lumampah ta sang Menakâ. Saḍatêng nireng âçrama sang maharṣi, mênggêp ta sirâmêng- amêng angalap sinwam ning nâgapuṣpa. [Têka tang manda-mâruta, hangin alon sumingkabakên tapih nira.] Kahadang tinghal sang Wiçwâmitra, rumaras ta hati nira, apan pinanah de sang hyang Kâma. Kêna Madanâstra sira, mahyun ta ya sumanggamâ irikang Apsarî [matang yan masangyoga sira wêkasan, sumanggame sang Menakâ.] Bhinukti nira tang kâmarasa, amêtêng ta sang Menakâ. Mângên-angên ta sang Menakâ, huwus ikang prayojana kasiddha, ri pakon bhaṭâ- rendrâmighnana tapa sang Wiçwâmitra. Yogya ta sira mu-liheng swarga, mangkana manah nira. Hana ta lwah ring Mâlinî ngaranya, tûs ning Himawânpâda. Ya ta tinût miṇdu-hur, i tîra nikang Iwah mânak anak ta sira strî, kawêkas i pinggir nikang patîrthan ikang rare. Lunghâ ta sang Menakâ mulih ring swarga, swabhâwa nistṛṣṇa sira. Kâri tang rare pi- nariwṛtta de ning manuk, atyanta kâsyasih ning rare. Kunang bhagawan Wiçwâmitra, sira ta lunghâtilar patapan. Kathañcit ta bhagawân Kaṇwângalap sêkar tût pinggir ning Mâlinînadi. Kapangguh tang raray pinariwṛta de ning manuk, çakuni, pinipil ning bhujangga ta ya, iningu sinangaskâra, inaran sang Çakuntalâ, apan çakuni ngûnî mamariwṛta ya. Nâhan ta hetu bhujangga haji makânak ang raray”. An-mangkana pawarah nira mpu tamuy ri haji. “Ikang si Çakuntalâ singgih ike, tâpî sumwâgata ri pâduka çrȋ mahȃ- rȃja”. Mangkana pâjar sang brâhmaṇa tamuy ri sira. Irikâ ta mahârâja Duçwanta sarâga. “Uttamajanma ta kari kita sang tâpinî, anak ning widyâdharî mwang wiku çakti siddhi. Yogya ta kita binihajyangku”. Mangkanângên-angên sang Duçwanta, sinomah nira sang Çakuntalâ, ndâtan anggâ ta sang Çakuntalâ, kewala tanggêh sira ṁpu juga. Saka ri hyun mahârâja sumomaha ri sang Çakuntalâ, mojar ta sang Çakuntalâ ri sira: “Sâjñâ haji, haywa ta kita mithyâsamaya. Manggâ nghulun iri kita. Yan panâk nghulun hêlêm lâwan çrí mahârâja, ya tângalilirana kaḍatwan haji, sumilihe singhâsana”. Sumahur sang prabhu: “Haywa kita sangçaya ri yukti ning ujar gumantyanana ng kaprabhun”. Mangkana ling mahârâja, manggêh sirân tumûtakên gandharwawiwâha. [Têlas irâ masangyoga, amwit ta sira mu- liheng pûra.] Hêlêm rakwa sira muṇḍanga sang Çakuntalâ, mangkanojar haji. Têhêr lunghâ sira, tadanantara, tan masowe ḍatêng ta bhagawân Kaṇwa sakeng alas molih samidha mwang sêkar. Ndâtan panungsung sang Çakuntalâ sangka yan erang de ny ulah nira. Kunang pwa kasarwajñanan bhagawân Kanwa, tumon i sapraçâra nira. Mojar ta sira: “Anaku sang Çakuntalâ, haywa ta kita malara. Mânaka ratu cakrawarti kita dlâha. Wruh tâku bhaktinta makawitan iry aku. Sangka ri swî mahârâja Duçwanta mapinta-kasih ri kita, nâhan hetunta manggâ pinakastrî, tumutakên gandharwawiwâha. Tan salah ulahtânaku”.
Mangkana ling bhagawan Kanwa. Manêmbah ta sang Çakuntalâ, masêhi jöng sang rṣi. Alawas ta sirâmêtêng, wêkasan ta sira mânak laki-laki litu-hayu paripûrṇa. Tumuluy sinangaskâra mpu, sakrama ning pasangaskâra ning kṣatriyasangaskâra, inapyâyana nira mpu ri samâdhi. Matuha pwa ya sakamantyan, salwir ing satwa hanêng alas kinawaçakên ira, makâdi singha mawang wyâghra lâwan ikang gajah. Ya tikâ kinawaçakmawanâ de nira; saḥsatwani wâçayan. Kakawaça pwa satwa de nira, inaranan ta sang, Sarwadamana. Katêkân ika nêmang tahun lawas rtirân rare, mangkin katon kalituhayun ing awak nira. Cakrângkita karantalaḥ. Cakra tulis ni karatala nira, manggihakna ng kacakrawartyan sira dlâha. Inantyakên ira ta ya, ndâtan hana pangundang mahârâja Duçwanta ri sira. Prihatin ta sang Çakuntalâ, tumangisi tanaya nira. Wruh pwa bhagawân Kaṇwa ry ambêk sang Çakuntalâ. Makon ta sira i çiṣya nira, tâpasa, umiringakna sang Çakuntalâ, ḍaṭêngeng mahârâja Duçwanta, mangatêrakna tanaya nira. Lumampah ta sira. Saḍatêng nireng Hastinapura, kapangguh mahârâja Duçwanta, sêḍêng maweh sewaka sira. Mojar ta sang Çakuntalâ: “Sâjñâ haji, samaya ni nghulun ngûni mwang mahârâja, yan mânaka nghulun lâwan haji ring dlâha, mangalilirana kaḍatwan rahadyan sanghulun. An-mangkana ling patik haji, umom ta sang nâtha, yumogyani samaya mami. Hetu ni nghulun manggân kaharasa de rahadyan sanghulun. Ike kâri de çri mahârâja ri dalêm wêtêng, yateki Sarwadamana ngaranya. Bhoḥ yauwarâjye ‘bhiṣicyatâm. Yogya ta rahadyan sanghulun umahbiṣekȃ ri samangkana. Yauwarâjan suputrakah. maweha ng kayuwarâjan ring suputra rumuhun”. Mangkana ling sang Çakuntalâ. Sumahur mahârâja Duçwanta: “Kasya twam duṣṭatâpasi? Syapa makastrȋ kita sang duṣṭatāpasi? Aku dinalihta swâminyu, atyanta tan wruh ring asambhawa ike ta karih. Hana karikâ ratu cakrawarti makastrî tapaswî nicajanma. Apa tiki kaḍatwan katunan striratna marika nghulun prabhu? Arah laku mûr ta ko saka ngke. Aparan tatan kaharêpamwân pakastrî dening prabhu cakrawartȋ”. Mangkana ling mahârâja Duçwanta, anangis ta sang Çakuntalâ, sawet ning irang nira. Mojar ta sira muwah:
“Atyanta kâbhimânanta mahârâja, rêngön ike wuwus mami: ikang wwang sâmanya ta yogya angaseng ulah mangkana, tâtan prawṛtya ning kadi kita prabhu. Ndah, mangke nggânya praya sang nâtha. Eko ‘ham asmîti. Nâhan linganta: aku ta tunggal-tunggal, tan hana wruh i pracârangku, an pakastrî si Çakuntalâ. Syapa tumênga tery aku? Mangkanâbhiprâyanta prabhu, haywa ta rahadyan sanghulun mangkanȃ, amutamutani hyang âtma ngaranya, sang tamolah ri hatinta. Sâkṣât paçyati karmâṇi. Sira ta tuminghal ing wyapârâhalahayu, samangkana ta sang dewa tatan kêna hinimur-imur. Adityacandrâw anilânalau ca dyaur bhûmir âpo hṛdayaṁ yamaçca, ahaçca râtriçca ubhe ca sandhye dharmmaçca jânȃti narasya wṛttam. Aditya sang hyang Sûrya, candra sang hyang Wulan, anilânala sang hyang Hangin mwang Apuy. Tumût ta sang hyang Akâça Pṛthiwi mwang Toya, muwah sang hyang At- ma, sang hyang Yama tamolah ing rât kabeh. Nâhan tang rahina-wêngi mwang sandhyâ, lâwan sang hyang Dharma sira, sang dewatâ mangkana tigawêlas kweh nira, sira ta mangawṛuhi ulah ning wwang ring jagat kabeh, tan kêna winutan, byâpâra nireng rât. Apa matang yan pamutamuta, sadenya ta nghulunta strî, saka ri hȋnapunya ni nghulun? Nâhan tȃnakta juga prasiddha sariba ning tapa, tan hana mangde suka. Pratipadya padȃ sûnur, dharaṇȋreṇu gunthitah, pitur âçliṣyate’ nggȃni, kim ihâsty adhikaṁ sukhaṁ. Ling sang hyang âgama: pratipadya padâ sûnuh. Ikang rare rakwan sêḍêng wênang lumaku. Reṇu ngaranya lêbû. Gunthitaḥ, ibêkan tâwaknya de ning lêbû, apan jênêk amêng-amêng ing lêmah, katon pwa sang bapa denya. Pitur âçliṣyate’ nggâni. Malayû tayâmêkul suku saka ri harṣa ning manak, pinêkul ta ya tika wêka hinêmban. Kim ihâsty adhikaṁ sukhaṁ. Tan hana rakwa suka lwiha sangkerikâ. Saparimâṇa kêtâ sakari ng we de ning kasanggaman ing strî kasih, an ahyun suka ning kumolakên anaknya, lêwih juga kaharasan ing putra. Rahadyan sanghulun pwa tan kataman trṣṇa, tumon ing Sarwadamana, sâkṣât orasaputra, tan hana kurang ing lakṣaṇa, umêntyakên sâçrî mahârâja rūpanya. Hâhâh, sang prabhu můlûrka dahat manah rahadyan sanghulun”.
“Ndya sang Çakuntalâ kênoh ujarta, sumênggah ikang anak maweh suka; yan hanânaku ikang Sarwadamana, apa ya tan kolangku? Kunang apan asambhawa. Atikâyaç ca putras te. Tonton ta rûpa ny awaknya, atiçaya göngnya. Balo ‘tibalawân ayaṁ. Tatan kaçaktin ing rare kaçaktinya. Kapana ta wwang kadi kami mânaka mangkana Iwirnya? Sangkṣepanya, kathayantî na lajjase. Kita juga tan erang an sangguḥenku putrangku. Yatheṣṭaṁ gamyataṁ twayâ. Laku tulih saparanta, haywa kita mangkên swâmi ry aku”. Mangkana ling crî mahârâja Duçwanta, hana tâkâçawâkya karêngö de nira mwang taṇḍa rakryan makabehan. Nâhan ling ning âkȃçawâkya: “Bharaswa putraṁ Duçwanta. Ai mahârâja Duçwanta. Haywa sangçayekung rare kolakên: putranta iku. Satyam âha Çakuntalâ. Tuhu çabda sang Çakuntalâ, anaknyekwâswâmi kita”. Mangkana ling nikang âkaçawâkya, tumêdun ta mahârâja Duçwanta sangkeng singhâsana, kumolakên i sang Sarwadamana sira. Atêhêr tumangisi sang Çakuntalâ sira: “Ibu sang Çakuntalâ. Nghulun ngûni harṣa ri têkanta. Kunang tâpan kahêrêt de ni kaprabhun i nghulun, sugyan ta makwehâpawâda nikang loka, sênggahên nghulun tan tuhwa pakastri kita, ngûniweh mangakwa putra tan putrangku. Hana pwa dewaçabda karêngö mangke, suminggihakên sang Sarwadmana prasiddha putra ni nghulun têlas karȇngö de ning rât kabeh, atyanta girang ni nghulun, lungguhakna ni nghulun ing singhâsanekȋ, sumiliha ta karakṣakan ing rât, mârya ta ya mangaran Sarwadamana: sang Bharata ngaranya apan: bharaswa putraṁ Duçwanta ling ning dewaçabda”. Mangkana ling sang Duçwanta. Atêhêr umupakṣamâkên ujar sang Çakuutalâ, ri irang nire sang mantrî kabeh. Têka pwa ng çubha diwasa, inabhiṣeka nira ta sang Bharata, sumilih rakṣaka ning bhuwana. Dinon ira ta sang ratu samanta, alah ta yâtakut de ni prabhâwa nira. Sira ratu cakrawartî, gumawe suka ning loka, magawe ta sira yajña, makapurohita bhagawân Kaṇwa sira. Yenedaṁ bhârataṁ kulam. Sang bharata kottaman ira, sira ta hetu nimitta ning Bhâratakula hana mangke”
